Tilanus: Kwintessens (Praktische benadering Harmonieleer)

Informatie

Uniek in zijn soort boek van Robijn Tilanus. Uniek in de eerste plaats omdat Tilanus harmonieleer niet behandelt aan de hand van een heleboel theoretische regeltjes, die vervolgens moeten leiden tot het maken van composities voor vierstemmig koor, maar harmonisch inzicht zorgvuldig opbouwt vanaf het meest elementaire begin. De stof van het eerste hoofdstuk kan daarom al bij beginnende leerlingen behandeld worden, terwijl de inhoud van de laatste hoofstukken zich meer op conservatoriumniveau afspeelt.

Uniek is het ook dat Tilanus de behandelde harmonieleer direct laat toepassen in improvisatieopdrachten of andere verwerkingsoefeningen, waardoor nieuwe kennis gaat leven voor leerlingen en deel uit gaat make van de parate bagage waarmee zij (nieuwe) composities te lijf kunnen gaan.

Het eerste hoofdstuk behandelt de zeven tonen van elke toonsoort. Toonladders worden niet per toonsoort behandeld, van weinig of geen voortekens naar veel voortekens, maar vanuit de functies van de verschillende tonen binnen de toonladder. Grondtonen, zo schrijft zij, willen bijvoorbeeld altijd het laatste woord hebben en geven je het gevoel weer thuis te zijn, de kwint is de grote vragensteller en de tertsen zijn de stemmingmakers; de kleine terts geeft de toonsoort een droevige klank en de grote terts geeft de toonsoort een vrolijke klank. Dat er in het begin een en ander vereenvoudigd of onvolledig weergegeven wordt, is een bewuste keuze van de auteur en moet de duidelijkheid van het aangebodene ten goede komen.

In de daarop volgende hoofdstukken behandelt Tilanus achtereenvolgens intervallen, de zeven trappen van elke toonsoort, relaties tussen trappen en liggingen van trappen, modulaties en de kwintencirkel, toonsoortvreemde tonen en, tot slot, alternatieve toongeslachten en modi. Ook hier worden nieuwe harmonische onderwerpen rijkelijk voorzien van duidelijke illustraties en uitnodigende oefeningen. KWINTessens geeft een volledig en helder beeld van de klassieke harmonieleer, is geschreven in een prettige schrijfstijl en overzichtelijk vormgegeven. Daarmee wordt maar weer bewezen dat boeken over harmonieleer helemaal niet saai en ondoorgrondelijk hoeven te zijn, integendeel!

Inmiddels is nu alweer de vierde druk van het boek verschenen, nu met daarbij een cd. De bedoeling van deze cd is het boek toegankelijker te maken voor diegenen, die wel `een beetje noten kunnen lezen', maar onvoldoende daarin thuis zijn om gemakkelijk alle muziekvoorbeelden van dit boek te kunnen spelen en voor diegenen die de muziekvoorbeelden wel gemakkelijk kunnen spelen: zij krijgen nu de gelegenheid puur op de klank, puur op hun oren de harmonische begrippen op hen in te laten werken. Met het oog op de cd is het boek kritisch herzien: een flink aantal muziekvoorbeelden is hergecomponeerd of een beetje aangepast, en de tekst is op een groot aantal plaatsen enigszins dan wel flink gewijzigd. Daarnaast zijn de muziekvoorbeelden van akkoordsymbolen voorzien en is bijlage 3: `Akkoordsymbolen' toegevoegd.